Ν.4229/1929 «Περί μέτρων ασφάλειας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών» - ΤΟ ΙΔΙΩΝΥΜΟ

Στις 22/12/1928, τέσσερις μήνες μετά τη νίκη του Κόμματος των Φιλελευθέρων στις εκλογές, η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση κατέθεσε στη Βουλή τον περιβόητο νόμο «Περί μέτρων ασφάλειας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών», το γνωστό Ιδιώνυμο. Το Ιδιώνυμο υπήρξε τμήμα μιας γενικότερης πολιτικής, την οποία ο Ε. Βενιζέλος εξέθεσε μιλώντας σε προεκλογική συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη. Στην ομιλία του αυτή τόνισε μεταξύ άλλων πως «πάσα απόπειρα διαταράξεως ή βιαίας ανατροπής του αστικού καθεστώτος, του οποίου στερεά θεμέλια είνε η πατρίς, η οικογένεια, η ιδιοκτησία, θα εύρη αντιμέτωπον την πυγμήν του κράτους... Είμεθα αποφασισμένοι να εξοπλίσωμεν το κράτος και τας αρχάς του δια της αναγκαίας νομοθεσίας, όπως καταστή δυνατή η αποτελεσματική κοινωνική άμυνα κατά των απροκάλυπτων ανατρεπτικών ενεργειών των εχθρών του κοινωνικού καθεστώτος».[1]

Με τη θετική ψήφο της συντριπτικής πλειοψηφίας των βουλευτών και των δύο αστικών κομμάτων το Ιδιώνυμο έγινε νόμος του κράτους στις 25/7/1929 (Ν.4229/1929). Ο νέος νόμος προέβλεπε ποινές φυλάκισης, εκτοπισμού ή απόλυσης (στην περίπτωση των δημοσίων υπαλλήλων, των δασκάλων, κλπ.) για «αδικήματα» που είχαν να κάνουν με την «επιδίωξη εφαρμογής ιδεών εχουσών έκδηλον σκοπόν την δια βιαίων μέσων ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού καθεστώτος ή την απόσπασιν μέρους εκ του όλου της Επικρατείας». Τιμωρούνταν επίσης όποιος ενεργούσε «υπέρ της εφαρμογής αυτών προσηλυτισμόν», καθώς και όποιος «επωφελούμενος απεργίας ή λοκ-άουτ» προκαλούσε «ταραχάς ή συγκρούσεις». Τέλος, ο νόμος επέβαλε τη διάλυση (ή την απαγόρευση σύστασης) για «σωματεία ή ενώσεις οιασδήποτε μορφής», που φέρονταν ως φορείς τέτοιων αντιλήψεων. Με το ίδια σκεπτικό όριζε την απαγόρευση δημόσιων συγκεντρώσεων, συλλαλητηρίων, κλπ. με «ανατρεπτικό» περιεχόμενο ή σκοπούς.[2]

Πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου, τα οικοδομικά συνδικάτα κινητοποιήθηκαν μαζί με σύσσωμο το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα (με συγκεντρώσεις, ανακοινώσεις, ψηφίσματα, κοκ.), προειδοποιώντας για τις συνέπειές του στο σύνολο της εργατικής τάξης, τις ελευθερίες και τα δικαιώματά της, τα μεροκάματα και τις συνθήκες εργασίας.[3]

Όπως κατήγγειλε η Ομοσπονδία στο 4^ο Συνέδριό της: «η Κεφαλαιοκρατία έχουσα το Κράτος στα χέρια της χρησιμοποιεί τούτο και υπό το πρόσχημα της ασφάλειας του Κράτους οργανώνει επιτροπές Ασφαλείας και προετοιμάζει Νομοσχέδια κατά της ελευθερίας συνειδήσεως και σκέψης, περιορίζουσα ούτω τας συνδικαλιστικάς ελευθερίας τας αποκτηθείσας δια μακροχρόνιων αγώνων, εξορίζοντας και φυλακίζοντας κάθε εργάτη αγωνιζόμενου εις τας οργανώσεις μας, σκηνοθετώντας διαφόρους κατηγορίας... Πρόκειται να υποβληθή στη Βουλή ειδικό Νομοσχέδιο δια του οποίου όχι μόνο περιορίζονται οι συνδικαλιστικές και πολιτικές μας ελευθερίες, αλλά και καταργούνται ολοκληρωτικά.» Ταυτόχρονα, το Συνέδριο έδωσε εντολή στη νέα Εκτελεστική Επιτροπή της Ομοσπονδίας «όπως από κοινού με την υπόλοιπη εργατική τάξη καθορίσει τη μορφή, τον τρόπο και τον χρόνο της καθόδου στον αγώνα εναντίον του απειλούμενου Νομοσχεδίου, κατά της τρομοκρατίας και υπέρ των συνδικαλιστικών και πολιτικών μας ελευθεριών».[4]

Όταν την επόμενη μέρα το Προεδρείο του Συνεδρίου διαμαρτυρήθηκε στον ίδιο τον υπουργό Εσωτερικών ζητώντας την απόσυρση των υπό διαμόρφωση νομοσχεδίων «δι' ων διώκεται η εργατική τάξη, καθότι ταύτα θίγουν τας πολιτικάς και συνδικαλιστικάς ελευθερίας των καταπιεζομένων», εκείνος τούς απάντησε κυνικά πως «δια των εν λόγω νομοσχεδίων δεν θίγονται οι εργάται!» Το Προεδρείο του 4^ου Συνεδρίου «αποχωρούν ετόνισεν εις τον κ. Μαρήν [τον υπουργό] ότι οι εργάται οικοδόμοι είναι αποφασισμένοι όπως δια παντός μέσου υπερασπίσουν τας συνδικαλιστικάς και πολιτικάς των ελευθερίας».[5]

Μετά την κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή, οπότε έγινε γνωστό και συγκεκριμένα πια το περιεχόμενό του, η ΕΕ της Ομοσπονδίας Οικοδόμων προειδοποίησε πως «με το νομοσχέδιο αυτό, το Κράτος θέλει να μας παραδώσει χειροπόδαρα στους εργοδότες μας, να μας εκμεταλλεύονται σύμφωνα με την όρεξή τους και να καταπνίγει κάθε διαμαρτυρία μας για την καλυτέρευση της ζωής μας».[6]

Τα επόμενα χρόνια, το Ιδιώνυμο θα αποτελέσει το νομικό προκάλυμμα για μια ολομέτωπη επίθεση στην εργατική τάξη και το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, με συλλήψεις και εκτοπίσεις οικοδόμων και οικοδομικών στελεχών, με διαλύσεις οικοδομικών σωματείων, απαγορεύσεις συγκεντρώσεων, απολύσεις εργατών, κοκ.

Παραπομπές

[1] Ελεύθερον Βήμα, 21/7/1928

[2] Εφημερίς της Κυβερνήσεως, 23/7/1929

[3] Βλ. ενδεικτικά τις κινητοποιήσεις και διαμαρτυρίες των ΒΕΟ Αθήνας,      Πειραιά, του συνδικάτου Κτιστών της Αθήνας, κ.ά. στο Ριζοσπάστης,   13/4/1928, 25/4/1928, 8/5/1928  αντίστοιχα.

[4] Ριζοσπάστης, 5/5/1928

[5] Ριζοσπάστης, 6/5/1928

[6] Ριζοσπάστης, 28/3/1929

Από το βιβλίο: ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Ι. ΓΚΙΚΑΣ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΙΡΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ - ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ & ΣΥΝΑΦΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ, Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2013, σελ.119-121.

 

Προσθήκη στην αρχική ανάρτηση, 26/7/2013 – Πηγή 902.gr

"Στις 24 Ιούλη του 1934 δημοσιεύεται ο πεντάχρονος απολογισμός του Ιδιωνύμου: Επί κυβέρνησης Ε. Βενιζέλου δολοφονήθηκαν 27 εργάτες και αγρότες, συνελήφθησαν 13.050, από τους οποίους οι 2.400 καταδικάστηκαν συνολικά σε 2.054 χρόνια φυλακής και 884 χρόνια εξορίας. Στον πειθαρχικό ουλαμό Καλπακίου στάλθηκαν 120 κομμουνιστές φαντάροι. Επί κυβέρνησης Κ. Τσαλδάρη δολοφονήθηκαν 10 εργάτες και αγρότες, συνελήφθησαν 3.725, από τους οποίους οι 785 καταδικάστηκαν συνολικά σε 570 χρόνια φυλακής και 436 χρόνια εξορίας. Στο Καλπάκι στάλθηκαν 54 φαντάροι. Βασανίστηκαν επίσης 300 πολίτες, τραυματίστηκαν 305, απαγορεύτηκαν 160 συγκεντρώσεις, διαλύθηκαν βίαια άλλες 128, ενώ έγιναν και 138 επιδρομές σε γραφεία σωματείων, τυπογραφεία κλπ."