15 Νοε 2014

Η καταλυτική συνδρομή της εργατιάς στην εξέγερση του Πολυτεχνείου (1973) ― Οι οικοδόμοι στο Πολυτεχνείο


Το Πολυτεχνείο έχει καθιερωθεί στη λαϊκή συνείδηση ως μια εξέγερση φοιτητική κατά της Χούντας. Και πολύ σωστά. Έτσι ξεκίνησε. Όμως συχνά ξεχνάμε πως τα γεγονότα του Νοέμβρη του 1973, μπορεί να πυροδοτήθηκαν από τις μαχητικές κινητοποιήσεις των φοιτητών, ωστόσο, μετατράπηκαν σε πραγματική λαϊκή κινητοποίηση και εξέγερση μέσα από την καταλυτική συμμετοχή του εργαζόμενου λαού. Έτσι, συχνά, τον παράγοντα «εργατική τάξη» τείνουμε να τον μειώνουμε ή και να τον βγάζουμε ακόμα και τελείως στην απέξω.
Και όμως. Αν η εργατιά δεν είχε βάλει το στίγμα της, το Πολυτεχνείο, δεν θα ήταν αυτό που ήταν, δεν θα είχε πάρει τα μαζικά-παλλαϊκά χαρακτηριστικά που έλαβε. Αυτό το γεγονός αναδεικνύεται και μέσα από την Ιστορία ενός από εκ πιο μαχητικών και ριζοσπαστικών τμημάτων της εργατικής τάξης της εποχής, των οικοδόμων. Το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο «Από την πείρα του κινήματος των οικοδόμων στην Ελλάδα» καταγράφει ακριβώς αυτό: την αποφασιστική, καταλυτική συνδρομή της εργατιάς στο Πολυτεχνείο. Καθώς επίσης αναδεικνύει τον αποφασιστικό, καταλυτικό ρόλο του ΚΚΕ, των παράνομων Κ.Ο. του στην οργάνωση και κινητοποίηση του λαϊκού παράγοντα, δίνοντας στο Πολυτεχνείο τη μορφή και το περιεχόμενο μιας πραγματικής λαϊκής, αντιδικτατορικής εξέγερσης…

«Σημείο αναφοράς στην αντιδικτατορική πάλη του λαού υπήρξε βεβαίως η εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβρη του 1973. Η συμβολή των οικοδόμων, τόσο από την άποψη της μαζικότητας όσο και από την άποψη των ποιοτικών χαρακτηριστικών που προσέδωσε η συμμετοχή τους, υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική.

Οι κινητοποιήσεις των φοιτητών είχαν προοδευτικά κλιμακωθεί όλο το προηγούμενο διάστημα, με το σύνθημα «Κάτω η Χούντα» να ακούγεται όλο και πιο συχνά, όλο και πιο δυνατά. Στις 14/11, κατά τη διάρκεια της παμφοιτητικής συγκέντρωσης στη Νομική έγινε γνωστό ότι στο Πολυτεχνείο (που βρισκόταν περικυκλωμένο από αστυνομικές δυνάμεις) γίνονταν συμπλοκές. Αμέσως η συνέλευση αποφάσισε την κάθοδο στο Πολυτεχνείο, ενώ από το μεσημέρι και έπειτα άρχισε να συγκεντρώνεται έξω από το χώρο πλήθος κόσμου. Γρήγορα η κατάληψη μαζικοποιήθηκε με τη συμμετοχή μαθητών και εργαζομένων (οικοδόμων, ιδιωτικών υπαλλήλων κ.ά.), ενώ συνθήματα κατά της Χούντας και των Αμερικανών άρχισαν να ακούγονται παντού, μέσα από τα στόματα των χιλιάδων συγκεντρωμένων μέσα κι έξω από το Πολυτεχνείο, από τον πομπό της κατάληψης, με προκηρύξεις, κλπ.

Το ΚΚΕ, με Ανακοίνωσή του στις 16/11/1973, κάλεσε το λαό σε ανυπακοή και αντίσταση, τονίζοντας μεταξύ άλλων: «Στο κέντρο της Αθήνας αντηχεί και πάλι η δημοκρατική φωνή των γενναίων φοιτητών μας…Καλούμε την εργατική τάξη και το λαό να εκδηλώσει ακόμα πιο μαζικά τη συμπαράστασή του προς τους φοιτητές…Καμιά πίστη στην πολιτικοποίηση της Χούντας. Καμιά συνδιαλλαγή με το καθεστώς. Ο αγώνας των φοιτητών είναι κομμάτι του παλλαϊκού αγώνα για την απομάκρυνση της Χούντας, για τη λαϊκή κυριαρχία. Οι φοιτητές ας ανεβάζουν την ενότητα του αγώνα τους, ας επαγρυπνούν κατά των προκλήσεων των φασιστών και των άλλων οργάνων της Χούντας και να είναι βέβαιοι για τη νίκη.»[i]

Το εργατικό κίνημα συναντήθηκε με το φοιτητικό. Οι πιάτσες συντόνισαν τη δράση τους και οι οικοδόμοι, οργανωμένα, με τα πανό τους, κατέβηκαν στο Πολυτεχνείο. Τα συνθήματα «Κάτω η Χούντα» και «Λευτεριά στους κρατουμένους» δόνησαν την Πατησίων. Στην αρχή ο αριθμός τους δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλος. Όμως, η ανακοίνωση και μόνο της παρουσίας τους από τα μεγάφωνα του Πολυτεχνείου, επέδρασε καταλυτικά στο να σπάσει ο φόβος που διέτρεχε τον κόσμο, ο οποίος άρχισε πλέον να εισρέει μαζικά, από τις στοές, τους δρόμους, κοκ. Πολλοί ήταν επίσης εκείνοι, που από μόνοι τους, μετά τη δουλειά κατέβηκαν στο χώρο μαζί με τους συναδέλφους τους, δύο-δύο, τρεις-τρεις. «Οι οικοδόμοι», αναφέρει στη μαρτυρία του ο Τ. Μαυροδόγλου, «είχαν σοβαρό ρόλο στα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Που πήραν μέρος, μπήκανε μέσα στο Πολυτεχνείο…δίνοντας θάρρος και ένα κουράγιο στους φοιτητές που έδιναν τη μάχη…Παρασκευή κτύπησαν αυτοί στο Πολυτεχνείο και εμείς Τετάρτη είχαμε συνεδριάσει σαν ομάδα, η τριάδα [σ.σ. του ΚΚΕ]…για να δούμε πως θα βοηθήσουμε και τι μέτρα θα πάρουμε για να ενισχύσουμε την υπόθεση του Πολυτεχνείου. Και πραγματικά, οι οικοδόμοι συμμετείχαν ομαδικά και ενίσχυσαν τον αγώνα των φοιτητών.»[ii]

Τη νύχτα της 17ης Νοέμβρη ο Κ. Μπουλντής μόλις είχε τελειώσει την «βάρδιά» του στην περιφρούρηση της κατάληψης (12-2 το βράδυ) και είχε επιστρέψει σπίτι του για να πάει στο μεροκάματο το ίδιο πρωί, όταν «η Χούντα χτυπά, χτυπά στο ψαχνό. Δεκάδες οι νεκροί και οι τραυματίες των παλικαριών.» Σύμφωνα με τις δηλώσεις που έκανε τότε ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ Σπ. Ζουρνατζής, από τους 866 συλληφθέντες του Πολυτεχνείου οι 475 ήταν «εργάται και οικοδόμοι.» Από τους 3 πρώτους που παραπέμφθηκαν σε δίκη στο Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών, ο ένας ήταν οικοδόμος (Κ. Νικολακάκης) και ο άλλος ξυλουργός (Π. Ραγιαδάκος), ενώ κατά τις συμπλοκές που έγιναν με την αστυνομία την επόμενη μέρα στην Ομόνοια, συνελήφθησαν και παραπέμφθηκαν στο Στρατοδικείο, ο οικοδόμος Η. Αργυρόπουλος και ο υδραυλικός Λ. Παπαδόπουλος.[iii]

Αργότερα, από τις δίκες της Χούντας αποκαλύφθηκε πως «οι άσσοι της προβοκάτσιας, οι γνωστοί αρχιβασανιστές της Ασφάλειας Μάλλιος και Μπάμπαλης διέδωσαν την Παρασκευή το πρωί σε όλες τις αστυνομικές δυνάμεις, ότι 15.000 οικοδόμοι, οπλισμένοι με στιλέτα, πρόκειται να επιτεθούν κατά των αστυφυλάκων και να τους σφάξουν»! Απαντώντας στην ερώτηση του Προέδρου του δικαστηρίου κατά πόσο το Πολυτεχνείο αντιμετωπίστηκε από τη Χούντα «ως κομμουνιστικόν κίνημα», ο τότε Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης (και τοποτηρητής του ΝΑΤΟ) στρατηγός Ο. Αγγελής, απάντησε: «Εις την αρχήν ήτο φοιτητικόν. Αλλά μετά μπήκαν οι οικοδόμοι»![iv]»

[i] Ανακοίνωση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ: Το ΚΚΕ καλεί το λαό μας να εκδηλώσει μαζικά τη συμπαράστασή του στους φοιτητές, 16/11/1973. ΚΚΕ, 2009, σελ.796

[ii] Συνέντευξη Τάκη Μαυροδόγλου και Βαγγέλη Αγγελάκη (Αρχείο Ομοσπονδίας Οικοδόμων). Στη σύνδεση και το συντονισμό των τριάδων του ΚΚΕ στο Πολυτεχνείο, καταλυτικός ήταν ο ρόλος του οικοδόμου Μανώλη Ζαλούμη.

[iii] Μπουλντής Κ, 2005, σελ.158, Βραδυνή, 19/11/1973, 20/11/1973

[iv] Ριζοσπάστης, 31/10/1975, 19/8/1975

Πηγή: Αναστάσης Γκίκας, “Από την πείρα του κινήματος των οικοδόμων στην Ελλάδα”, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, 2013 
ERODOTOS WEBLOG

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου